MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

W Dzienniku Ustaw z dn. 18.08.2016, poz. 1284 ukazało się Rozporządzenie Min. Roln. i Rozw. Wsi,  z dnia 02.08. 2016 r., w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach działania  „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego PROW na lata 2014–2020.

Stanowi ono dopełnienie innych dokumentów źródłowych dot. tego tematu. Są to:

 -   Rozporządzenie Parlam. Europejskiego i Rady (UE) Nr 1305/2013, z dnia 17.12.2013 r.  w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW),

-   zaktualizowana w grudniu 2015 r. Ustawa o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz

-   Rozporządzenie  Min. Roln. z dn. 19.04.2016 r. w sprawie wykazu produktów i grup produktów,  ze względu na które mogą być tworzone grupy producentów roln., m.in. rocznej wielkości produkcji towarowej oraz min. liczby członków grupy producentów rolnych  (Dz. Ust. z dn. 27.04.2016 r., poz. 577).

W związku z tym CDR Radom, we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa, Agencją Rynku Rolnego oraz Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zorganizował w dniu 15 września 2016 r. szkolenie, podczas którego przedstawiciele ww instytucji omówili  szereg zagadnień szczegółowych dotyczących interpretacji dokumentów źródłowych.

Poniżej przedstawiam najważniejsze z tych zagadnień:

1.    Zwrócono uwagę że o ile członkami grup mogą być wyłącznie osoby fizyczne, to w kwestiach dotyczących przetwórstwa mogą przyłączać się także osoby prawne;

2.    Przypomniano możliwość refundacji kosztów promocji prowadzonej przez grupy do wysokości 70% wydatków (minus VAT);

3.    Wysokość wsparcia zdefiniowana została jako kwota do 100 tys. euro w każdym roku realizacji planu biznesowego. Wartość sprzedaży wytworzonych produktów do grupy i z grupy na zewnątrz (wartość netto - do której odnosi się kwota wsparcia), winna być udokumentowana fakturami, a w przypadku działów specjalnych potwierdzona przez Urząd Skarbowy;

4.    Rok produkcyjny (rozliczeniowy) rozpoczyna się w dniu następnym po wydaniu decyzji o uznaniu grupy i trwa 365 dni. Okres realizacji planu biznesowego to 5 lat od tej daty. Grupa musi działać jeszcze co najmniej 12 m-cy po zakończeniu realizacji planu biznesowego. W przeciwnym razie zmuszona będzie do zwrotu otrzymanej pomocy;

5.    W związku z przepisem mówiącym że wniosek o pomoc winna grupa składać do 6 miesięcy po zarejestrowaniu, ale nie później niż do końca pierwszego najbliższego naboru wniosków o pomoc, trzeba zwrócić uwagę na fakt że obecnie wnioski o pomoc nie będą już składane w trybie ciągłym, jak w PROW 2007 – 2013, lecz w trybie naborów ogłaszanych przez ARR. W związku z tym należy rejestrować grupy w sposób przemyślany, tak by zmieścić się w wymaganych terminach.

Jeśli rejestracja grupy w Agencji Rynku Rolnego zakończyłaby się w takim terminie że złożenie kompletnego wniosku o pomoc okazałoby się niemożliwe podczas pierwszego najbliższego naboru wniosków, to pomoc dla tej grupy definitywnie przepada;

6.    W roku 2016 składanie przez grupy wniosków o wsparcie następuje w terminie od 28.09 do 28.11.2016 r. Kolejny nabór przewidziany jest na II kwartał 2017 r.

7.    Dla właściwego przebiegu procesu rejestracji grupy i złożenia w terminie wniosku o pomoc (jak wyżej) należy zwrócić uwagę, by dokumenty aplikacyjne sporządzane były we właściwy sposób, tak by nie spowodować przeciągania się tego procesu z powodu czasu potrzebnego na usuwanie błędów. ARR zwróciła uwagę m.in. na błędy w statutach. Przy okazji uczestnicy spotkania podnieśli kwestię niedoskonałości dokumentów aplikacyjnych zamieszczonych na stronie ARiMR. Np. w związku z wymaganiem wpisywania pełnej nazwy produktów, ze względu na które grupa jest uznawana, czasem występują kłopoty z rozwijaniem się tekstu w tabelce. Przedstawiciele ARiMR obiecali zwrócić na to uwagę i spowodować naprawę ewentualnych błędów;

8.    Jako że grupy mogą sprzedawać także produkty przetworzone, podkreślono że po przetworzeniu muszą to być w dalszym ciągu produkty rolnicze. Tak więc przykładowo  w grupie uznanej ze względu na produkcję zbóż, produktem końcowym nie może być np. chleb lecz jedynie takie asortymenty, które pozostaną artykułami rolniczymi;

9.    Należy zwrócić uwagę na fakt iż nawet po uznaniu grupy przez ARR, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która pozostaje agencją płatniczą, ma obowiązek weryfikacji planów biznesowych i na tym etapie mogą one również zostać zakwestionowane. Jednym z kryteriów kontrolnych w ARiMR będzie rentowność planów biznesowych. Agencja nie będzie akceptowała sytuacji gdy np. koszty przewyższą przychody.

Jest to ważne także w tym aspekcie, że ARR może uznać grupę, ale jeśli ARiMR w trakcie kontroli zauważy nieprawidłowości, to mogą one ściągnąć na grupę poważne kłopoty.

Warto tu nadmienić iż w trakcie spotkania pojawiła się sugestia że zalecane  są inwestycje w środki trwałe, bo mogą one pomóc  zapewnić rentowność realizowanych przedsięwzięć, niezależnie od innych okoliczności;

10.    W każdym roku realizacji planu biznesowego grupa musi uwzględniać cele (przynajmniej jeden), sformułowane w art. 27 rozporządzenia UE 1305/2013. Są one następujące:

a) dostosowania do wymogów rynkowych procesu produkcyjnego i produktów producentów, którzy są członkami takich grup lub organizacji;

b) wspólnego wprowadzania towarów do obrotu, w tym przygotowania do sprzedaży, centralizacji sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych (co najmniej 80% prod. od każdego członka grupy);

c) ustanowienia wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności; oraz

d) innych zadań, które mogą być prowadzane przez grupy i organizacje producentów, takich jak rozwijanie umiejętności biznesowych i marketingowych oraz organizowanie i ułatwianie procesów wprowadzania innowacji.

Realizacja celów będzie warunkiem przyznania pomocy. Efekty winny być mierzalne. Ewentualny brak w planie realizacji celów, w którymś roku realizacji planu biznesowego spowoduje nie uznanie planu, a zatem „rozsypanie się” całego przedsięwzięcia. Będzie to skutkować także nie wypłaceniem piątej transzy pomocy, za ostatni rok realizacji planu biznesowego;

11.    Możliwe będzie w ramach pomocy finansowanie wyprzedzające, w kwocie do 50 tys. zł rocznie. W razie zainteresowania taką formą finansowania, należy złożyć roczny wniosek (wzór na stronie ARiMR), w terminie do 30 dni po uzyskaniu decyzji o przyznaniu pomocy;  

12.    Przypomniano że grupa musi spełniać kryterium bycia małym lub średnim przedsiębiorstwem. Wg kryteriów UE oznacza to iż nie może takie przedsiębiorstwo zatrudniać więcej niż 250 osób, a roczne  przychody ze sprzedaży netto nie mogą przekroczyć 50 mln euro, ewentualnie suma aktywów z bilansu musi mieścić się w kwocie 43 mln euro;

Przedstawione zagadnienia niejednokrotnie będą wymagały konsultacji, zarówno w trakcie procesu rejestracji grupy, jak i w trakcie składania wniosków o pomoc, a później o płatność. Wszelkie wątpliwości pomogą rozstrzygać doradcy MODR Karniowice, w ramach posiadanej wiedzy. Zagadnienia te mogą jednak niekiedy okazać się na tyle skomplikowane, że trzeba będzie zwrócić się o  pomoc do specjalistów w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencji Rynku Rolnego czy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. I w takich sytuacjach MODR Karniowice deklaruje pomoc w kontakcie z ww. specjalistami.

Jacek Walczak
fot. CDR Radom