Uprawa fasoli „Piękny Jaś”
Fasola to jedno z najwartościowszych warzyw zawierających wiele substancji odżywczych. Poszczególne gatunki fasoli różnią się wielkością barwą a także smakiem. Fasola zawiera duże ilości białka 22% i jest bogata w Potas i Wapń. Świeże ziarna fasoli zawierają witaminę A i C oraz B1 /Tiaminy/, która działa przeciwdepresyjnie poprawiają pamięć i ogólne samopoczucie. Posiada lekkostrawną skrobię, łatwo rozpuszczalny błonnik, który pomaga usuwać nadmiar cholesterolu oraz hamuje rozrost komórek nowotworowych.
Powiat tarnowski jest na terenie województwa małopolskiego największym rejonem uprawy fasoli tycznej wielokwiatowej „Piękny Jaś”. Dowodem na to jest coroczne święto fasoli organizowane w miesiącu wrześniu w gminie Zakliczyn. Podczas święta organizowane są liczne konferencje naukowe na tematy związane z technologią uprawy i wykorzystaniem w żywieniu tego cennego warzywa. Podczas święta organizowane są wystawy, które są okazją do spotkania z producentami zapoznania się z produktami oferowanymi w formie degustacji potraw wykonanych z fasoli. Dorzecze Dunajca i Białej to tereny gdzie można zaobserwować najwięcej plantacji fasoli a przodują gminy Zakliczyn, Pleśna, Wietrzychowice, Ciężkowice, Gromnik.
W niskiej temperaturze i zacienieniu kwiaty opadają, jest bardzo wrażliwa na wiatr i różnice temperatur, dlatego często plantacje są zlokalizowane w pobliżu rzek gdzie występują wiosenne i jesienne mgły co ogranicza drastyczne zmiany temperatury pomiędzy dniem i nocą. Do uprawy tego warzywa nadają się gleby ciepłe, próchniczne, przepuszczalne, o dobrej strukturze i odczynie obojętnym. Fasola może być uprawiana po większości gatunków roślin z wyjątkiem bobowatych ze względu na te same choroby i szkodniki. W płodozmianie na to samo stanowisko nie powinna wracać częściej jak co cztery lata.
Fasola ma duże wymagania co do nawożenia organicznego obornikiem 30-40 t/ha pod orkę jesienią. Dodatkowo stosujemy nawozy mineralne w zależności od zasobności gleby 45-90 kg fosforu wskazany superfosfat potrójny 100-200 kg. Potas w ilości 50-100 kg w postaci siarczanu potasu 100-200kg. Nawożenie azotem stosujemy wiosną 14 dni przed siewem w ilości 30-40 kg około 100-120 kg saletry amonowej.
Sadzenie fasoli ze względu na wrażliwość wschodzących roślin na przymrozki dokonujemy w ostatnim tygodniu kwietnia lub na początku maja sadząc w dwóch rzędach o rozstawie 60 cm zostawiając prześwit między pasami co najmniej 120 cm. W rzędach sadzimy w odległości co 50 cm po 4 nasiona przy prowadzeniu na tyczkach i 2-3 nasiona przy konstrukcjach na drutach na głębokość 4-6 cm. Norma wysiewu 90-120 kg /ha.
Ważnym elementem uprawy jest zaprawianie nasion przed siewem powinno być wykonane kompleksowo przeciwko mikroorganizmom glebowym przenoszonym na nasiona powodując słabe wschody i zgorzel siewek. Nasiona po zaprawieniu na choroby bezpośrednio przed sadzeniem szczepi się Nitraginą są to żywe bakterie brodawkowe mające zdolność wiązania wolnego azotu co skutkuje podniesieniem plonu o 15-20% oraz zwiększa zawartość białka w plonie.
Władysław Salamon, 2.2017 r.