Agroturystyka w Austrii

Austria jest krajem o szczególnie dynamicznie rozwijającej się turystyce specjalnej, w tym wiejskiej. Wiele wspólnych cech z warunkami w Polsce, zwłaszcza w zakresie struktury agrarnej powoduje, że doświadczenia tego kraju są dla Polski cenne.

- 50% rolników pracuje w niepełnym wymiarze czasu (wolne zasoby siły roboczej);
- ok. 50% gospodarstw o powierzchni poniżej 50 ha;
- produkcja rolnicza w tych gospodarstwach przeznaczona jest głównie na potrzeby własne i bezpośrednią sprzedaż;
- dochody z gospodarstwa są niskie, a gotówka trudno dostępna;
- istnieje konieczność pozyskiwania dodatkowych dochodów.

Turystyka w gospodarstwie jest szczególną szansą, umożliwiając wykorzystanie istniejących rezerw oraz naturalnych, szczególnie cennych walorów przyrodniczo-krajoznawczych; zróżnicowany, w większości rejonów niezniszczony krajobraz, bogate kulturowe dziedzictwo oraz korzystne położenie geograficzne dopełniają cenne walory.

Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że 45% populacji Austrii stanowią społeczności Wiejskie mniejsze niż 5000 mieszkańców, w których turystyka jest głównym zajęciem.

Większość „turystycznych” miejscowości wiejskich zamieszkuje poniżej 2000 stałych Mieszkańców. Turystyka zapewnia w tych społecznościach ekonomiczny i społeczny rozwój.

W Austrii turystyka w gospodarstwie rolnym – agroturystyka datuje się od 1960 r.

W Austrii są dokładnie określone wymagania w zakresie świadczenia usług agroturystycznych. Wszyscy rolnicy zarejestrowani w katalogu agroturystycznym muszą spełniać podstawowe wymagania dotyczące wynajmowania pokoi i apartamentów określonych przez Urząd Turystyki Wiejskiej, Izbę Rolniczą i „ Koła Gościnnych Farm”.

Do podstawowych należą:
- przejezdne drogi dojazdowe przez cały rok;
- spokojna okolica;
- wystarczająca przestrzeń wokół domu;
- minimum 10 miejsc noclegowych, max – 30;
- minimalny standard w wyposażeniu – ciepła i zimna woda, umywalka, wc, prysznic;
- centralne ogrzewanie;
- umeblowanie w stylu wiejskim/regionalnym;
- jadalnia dla gości;
- śniadanie wiejskie (wiejskie produkty)

Od 1993 roku wdrażany jest proces kategoryzacji tworzonego wiejskiego produktu turystycznego o ustalonej jakości. Uczestniczą w tym procesie Koła Gościnnych Farm.

Do głównych zasad obowiązujących ich członków należą:
- bezpośrednie lub pośrednie ( przez jedno z kół regionalnych) członkostwo w związku krajowym, zrzeszającym osoby, wynajmujące kwatery w aktywnie działającym gospodarstwie rolniczym na terenie danego kraju związkowego;
- liczba miejsc noclegowych nie może przekraczać 30 łóżek;
- wymagane jest uczestnictwo w seminariach i spotkaniach dokształcających, informacyjnych itp. na temat „ urlopu w gospodarstwie wiejskim”
- gospodarstwo powinno być szczegółowo skontrolowane pod kątem zabezpieczenia przed nieszczęśliwymi wypadkami.

Do związku krajowego należy zorganizowanie kilku komisji odpowiedzialnych za przyznawanie kategorii gospodarstwom, przyjmującym turystów. Komisje takie składają się z 2 lub 3 osób, z których przynajmniej jedna reprezentuje branżę turystyczną, a pozostałe rolniczą. W skład Komisji musi wchodzić co najmniej jedna kobieta.

Przyznanie kategorii ważne jest przez 4 lata. Przedłużenie wymaga pozytywnej weryfikacji na podstawie ponownie dokonanej oceny.

Ocenie komisji kategoryzacynej podlegają następujące dziedziny: gospodarstwo wiejskie (rozkład wnętrz, pomieszczenia mieszkalne), dom, pokoje (mieszkania letniskowe, świadczone usługi, walory emocjonalne)

W Austrii istnieją korzystne uregulowania pomocowe ze strony państwa w zakresie rozwoju agroturystyki. Podstawą dla określenia wysokości udzielonych pożyczek czy dotacji są ponoszone koszty. Federalne Ministerstwo Rolnictwa daje nisko oprocentowane pożyczki na okres 10 lat z przeznaczeniem na wyposażenie pokoi, jadalni, apartamentów, poprawę warunków sanitarnych. Dodatkowo rząd Prowincji udziela pożyczki lub bezpośrednią pomoc finansową. Przyznawana suma zależy od dochodu gospodarstwa, kategorii obszaru oraz obrotu.

O czynnikach opłacalności decydują przede wszystkim długość i ilość sezonów oraz stopień wykorzystania bazy noclegowej; obsada 80-100 noclegów uważana jest za niezbędne minimum. Aktualnie zainteresowanie kwaterodawców dotyczy w mniejszym stopniu zwiększenie liczby miejsc, ale zwiększenie stopnia ich wykorzystania oraz podniesienia standardu i jakości produktu.

Struktura organizacyjna obejmuje:
1. Koła farmerów gościnnych farm wynajmujących pokoje (poziom lokalny i regionalny w każdej prowincji)
2. Lokalne organizacje wiejskie,
3. Prowincjonalne stowarzyszenia „ Wakacje na farmie” (8 prowincji)
4. Federalny związek „Wakacje na farmie”.

Rozwój profilów oferowanych usług uzależniony jest od krajobrazu i gęstości zaludnienia, kultury, zwyczajów.

Oferowane są różne specjalne oferty np.: Wakacje u producenta winogron; Wakacje na biofarmie; Wakacje na zdrowej farmie; Wakacje na Baby farm; Wakacje z jazdą konną na farmie; wakacje rowerowe.

Wybrane dane o działalności agroturystycznej na przykładzie Austrii mogą wskazać na różne możliwości jej rozwoju w naszym kraju.

Grażyna Poloczek