MAŁOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
z siedzibą w Karniowicach

Rola i pozycja kobiet na wsi z roku na rok się zmienia. Nie wystarcza im aktywność w Kołach Gospodyń Wiejskich. Chcą coraz częściej prowadzić gospodarstwa rolne i firmy związane z rolnictwem. Częściej niż kiedyś, chcą decydować o swoim otoczeniu.

W większym stopniu angażują się w działalność samorządową. Po wyborach w 2019 r. liczba sołtysek zaczęła dorównywać ilości sołtysów na wsi. Rola sołtysa co prawda nie daje dużej władzy formalnej, ale pozwala na zyskanie widoczności w środowisku wiejskim. Kobiety częściej niż mężczyźni inicjują sprawy integrujące mieszkańców wsi i są konsekwentne w ich realizacji.

Z raportu „Sytuacja kobiet na wsi” przygotowanego przez firmę Martin & Jacobs na zlecenia banku BNP Paribas wynika, że nastawienie kobiet związanych z rolnictwem do wsi uległo zmianie. Dużą rolę odgrywa coraz lepszy dostęp do Internetu. Prawie 100% kobiet robi zakupy w sieci; ok. 80% korzysta z bankowości internetowej i szuka porad związanych z dotacjami ARiMR czy KRUS; w grupie poniżej 30 lat prawie 72% uczestniczy w specjalistycznych szkoleniach rolniczych online.

Zwłaszcza młode rolniczki są często innowacyjne w działaniu. W UE na 96% rodzinnych gospodarstw rolnych już 30% oficjalnie jest zarządzanych przez kobiety. Od sześciu lat Krajowa Rada Izb Rolniczych wraz z europejską organizacją rolników COPA COGECA przyznaje kobietom nagrody za innowacje. W 2020 r. tematem edycji były „Rolniczki za sterem innowacji w dziedzinie klimatu”. Obecnie trwa nabór zgłoszeń na VI edycję konkursu, który odbywa się co 2 lata. W poprzedniej edycji jedną z laureatek była reprezentantka województwa małopolskiego: Magdalena Węgiel, która wraz z córką Agnieszką Sendor prowadzi Gospodarstwo Rybackie „Pstrąg Ojcowski”. W gospodarstwie znajdującym się w Ojcowie prowadzona jest metodą tradycyjną hodowla pstrąga potokowego. Pani Magdalena jest także laureatką wielu innych konkursów, np. „Sposób na Sukces” czy „Rolnik – Farmer Roku”. Podczas małopolskiej edycji konkursu AgroLiga 2020 organizowanej przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego została Mistrzynią Małopolski w kategorii Firma i będzie prezentować nasze województwo w ogólnopolskim konkursie AgroLiga 2020, który rozstrzygnie się w czerwcu 2021 r. na Gali AgroLigi w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.

W 2018 r. Mistrzem Małopolski w konkursie AgroLiga 2018 w kategorii „Rolnik” została Barbara Fryc prowadząca rodzinne gospodarstwo rolne oraz sprzedaż bezpośrednią w ramach Rolniczego Handlu Detalicznego.

W Małopolsce kobiety corocznie i coraz częściej biorą udział w różnego rodzaju konkursach dla osób pracujących na wsi. W 2020 r. w Małopolskim Konkursie Pasiek organizowanym już po raz 25. przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego tegorocznymi laureatkami zostały: Sylwia Adamczyk–Kucharska z Paczółtowic w gminie Krzeszowice, która zajęła jedno z dwóch drugich miejsc i Monika Sekuła z Zelczyny w gminie Skawina, która zajęła jedno z dwóch trzecich miejsc.

W małopolskim konkursie na najlepsze gospodarstwo agroturystyczne również organizowanym przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego pierwsze miejsce zdobyła Sylwia Pach prowadząca gospodarstwo „Malowane Wierchy” z Gładyszowa w powiecie gorlickim. Dodatkowo pani Sylwia otrzymała nagrodę specjalną KOWR: „Polska smakuje w agroturystyce”, która przyznawana jest dla gospodarstwa oferującego kulinaria – to wpisuje się w działania promocji żywności lokalnej, regionalnej i tradycyjnej. Trzecie miejsce w konkursie agroturystycznym zajęła Anna Julia Gas prowadząca gospodarstwo „Łopusze” w Żegocinie w powiecie bocheńskim.

W małopolskiej edycji konkursu na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne” pierwsze miejsce zajęła Bogumiła Błoniarczyk zamieszkała w miejscowości Piorunka w powiecie nowosądeckim. Dwa wyróżnienia otrzymały: Agnieszka Rousseau z Pawlikowic w powiecie wielickim i Karolina Flema zamieszkała w Pawlikowicach w powiecie krakowskim.

Kobiety zdominowały także w 2020 r. konkurs na najlepszego doradcę ekologicznego w Małopolsce. Pierwsze miejsce zdobył Jan Pajdzik z MODR Karniowice, ale cztery kolejne miejsca zajęły panie: drugie przypadło Lucynie Kmak z PZDR w Gorlicach, a trzecie Halinie Puto z PZDR Limanowa; dwa wyróżnienia otrzymały: Jolanta Wróbel z PZDR Dąbrowa Tarnowska i Irena Wielowska z PZDR Limanowa.

Ogólnopolskimi organizatorami konkursów na najlepsze gospodarstwo ekologiczne i na najlepszego doradcę ekologicznego są: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Radomiu. Organizatorem wojewódzkim jest Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego z s. w Karniowicach.

Organizatorem I edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Doradca Roku” jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Oddział w Poznaniu we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W etapie wojewódzkim zostali wyróżnieni najlepsi doradcy pracujący w MODR Karniowice. Najlepszym doradcą w pierwszej edycji tego konkursu została Halina Puto z PZDR Limanowa.

Trudno wymienić wszystkie osiągnięcia kobiet pracujących na wsi, zarówno prowadzących gospodarstwa, jak i pełniących ważne role w lokalnym życiu publicznym. Współczesne rolniczki postrzegają siebie jako niezależne, zaradne i nowoczesne. Prawie 2/3 badanych chce poszerzać wiedzę i zdobywać nowe kompetencje. Coraz więcej zamierza ukończyć studia dyplomowe. Wpływ na takie nastawienie kobiet do życia na wsi ma poprawa warunków życiowych i możliwość realizowania własnych ambicji w miejscu zamieszkania, bez konieczności opuszczania wsi. 60% badanych powyżej 40 roku życia twierdzi, że na wsi żyje się znacznie wygodniej niż w mieście.

Marek Rowecki, dn. 16.04.2021 r.

źródła:

Wit-Kossowska I., Paniom na wsi idzie świetnie, Tygodnik Rolników „Za miastem”, 3.09.2020.

Wyniki badania sondażowego „Sytuacja kobiet na wsi”, Martin & Jacob na zlecenie BNP Paribas.

fot. Barbara Fryc z Nowej Wsi Szlacheckiej z synami / Krzysztof Siatkowski i Igor Smirnow / Kancelaria Prezydenta RP