Polska wieś i rolnictwo – raport z 2024 roku
Badanie Polska wieś i rolnictwo przeprowadzane jest od 2003 r. Głównym celem badania jest poznanie opinii na temat zmian społeczno-gospodarczych zachodzących na obszarach wiejskich i w rolnictwie oraz instytucji pracujących na ich rzecz.
W 2024 r. w okresie lipiec–sierpień przeprowadzono 2 511 wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI – Computer Assisted Personal Interview) z mieszkańcami obszarów wiejskich i miast.
Blisko 76% mieszkańców obszarów wiejskich którzy wzięli udział w badaniu uważa, że rolnicy są zaradni oraz że w rolnictwie pracuje się więcej/ciężej niż w innych zawodach (76,7%). Większość badanych jest zdania, że polscy rolnicy chronią środowisko (63,0%), polskie rolnictwo jest dobrze zorganizowane, a na wsi zostają osoby, które chcą tu mieszkać i się rozwijać (59,4%). Co trzeci respondent w 2024 r. zgadza się ze stwierdzeniem, że w Polsce rolnictwo jest opłacalne (27,2%).
Główną rolą obszarów wiejskich w Polsce, zdaniem respondentów, jest produkcja żywności. Tę funkcję na pierwszym miejscu wskazują zarówno mieszkańcy miast (72,4%), jak i mieszkańcy obszarów wiejskich (63,7%). Dla obu grup respondentów istotna jest także rola jaką pełnią obszary wiejskie w kontekście zapewnienia ochrony środowiska.
Ponad połowa rolników (57,7%) deklaruje, że jest w stanie utrzymać siebie i rodzinę wyłącznie z gospodarstwa rolnego.Wskaźnik ten jest ściśle związany z areałem – jedynie 13,5% rolników zarządzających gospodarstwem do 4,9 ha deklaruje, że jest w stanie się z niego utrzymać, podczas gdy w przypadku największych gospodarstw (o pow. powyżej 30 ha) odsetek takich deklaracji wzrasta do 90,7%.
Mieszkańcy obszarów wiejskich są „bardzo” lub „raczej” zadowoleni z tego, że mieszkają na wsi, a nie w mieście (łącznie zadowolenie z mieszkania na wsi wyraża 93,2% respondentów, z czego 48,5% to osoby bardzo zadowolone). Poziom zadowolenia z życia na wsi jest bardzo zbliżony do wyników uzyskanych w badaniu przeprowadzonym w 2023 r. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku mieszkańców miast. Wprawdzie 84,4% jest zadowolonych z życia w mieście, ale „bardzo zadowolonych” jest tylko 28,5%. Respondenci z miast znacznie częściej niż mieszkańcy obszarów wiejskich deklarują chęć przeprowadzki (niemal połowa mieszkańców miast rozważa możliwość wyprowadzenia się na wieś).
Ponad 70% badanych dostrzega pozytywne zmiany jakie zaszły w jakości życia w ciągu 20 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Poprawę wskazują nieco częściej mieszkańcy obszarów wiejskich niż mieszkańcy miast. Zdaniem ankietowanych, w tym okresie na obszarach wiejskich poprawiła się przede wszystkim infrastruktura – drogi lokalne i ich oświetlenie, dostęp do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej, a także dostęp do internetu i obiektów sportowych.
Wśród działań podejmowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2023 r. najlepiej zostało ocenione pozyskanie dodatkowych 600 mln EUR na wsparcie polskiego rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności – KPO (52,5% pozytywnych wskazań) i odblokowanie w UE środków finansowych KPO dla rolnictwa (49,4%).
Źródło: Polska wieś i rolnictwo