Pielęgnacja ziarna po zbiorze jesienią i zimą
Prawidłowo zakonserwowane ziarno po zbiorze gwarantuje długotrwałe przechowywanie bez strat jakościowych.
Rolnicy czuwający nad procesami suszenia prowadzą wyścig z pleśniami wytwarzającymi trujące substancje(toksyny). Pleśnie (grzyby mikroskopowe) rozwijają się przy wilgotności ziarna powyżej 15%, a wilgotności względnej powietrza 65%. Jeżeli wilgotność ziarna będzie wynosiła 18% to czas potrzebny na nagromadzenie się toksyn w ziarnie wynosi około 10 tygodni. W początkowym okresie rozwój grzybów jest mało widoczny, dopiero przy wzroście wilgoci i temperatury ziarna następuje przyspieszenie rozwoju pleśni.
Dochodzi do pojawienia się najpierw drobnych ciemnych punktów na powierzchni ziarna, a następnie złogów grzybni- początkowo białej przechodzącej w zieloną, zielonożółtą, brązową do czarnej. Ziarno nabiera przykrego zapachu i praktycznie staje się bezużyteczne.
Ziarniaki z widocznym rozwojem grzybów pleśniowych:
- ziarniak pszenicy z grzybami Aspergillus ochraceus w okolicy zarodka i bruzdki,
- ziarniak jęczmienia z grzybami Penicillium
Straty ziarna wywołane pleśniami szacuje się na 15-30%. Dlatego konieczna jest stała długookresowa pielęgnacja przechowywanego ziarna, kontrola jego temperatury i wilgotności, aby utrzymać dobrą jakość ziarna przez cały rok.
Podstawowy zestaw urządzeń zapewniający bezpieczne przechowywanie ziarna to: silos lub magazyn płaski + wentylator lub dmuchawa + urządzenia pomiarowo kontrolne + urządzenia doprowadzające sprężone powietrze z wentylatora do warstwy ziarna; perforowana podłoga lub perforowane kanały wentylacyjne + podgrzewacz. Uwaga: Przepisy Unii Europejskiej w 2006 r nakładają obowiązek badania zboża przeznaczonego do skupu na zawartość mikotoksyn. Badania te mają uniemożliwić przetwarzanie i konsumpcję ziarna porażonego chorobami grzybowymi w stopniu, który zagraża zdrowiu ludzi i zwierząt.
Dorota Paczyńska
Opracowano na podstawie pracy zbiorowej."Dobrze przechowywane zboże"