Zgadzam się na przechowywanie na urządzeniu, z którego korzystam tzw. plików cookies oraz na przetwarzanie moich danych osobowych pozostawianych w czasie korzystania przeze mnie ze stron internetowych lub serwisów oraz innych parametrów zapisywanych w plikach cookies w celach marketingowych, w tym na profilowanie i w celach analitycznych przez Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach oraz zaufanych partnerów.

Administratorzy danych:

Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
z siedzibą w Karniowicach
ul. Osiedlowa 9, 32-082 Karniowice

Zaufani partnerzy:

Cele przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie i cele analityczne
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną
  3. dopasowanie treści stron internetowych do preferencji i zainteresowań
  4. wykrywanie botów i nadużyć w usługach
  5. pomiary statystyczne i udoskonalenie usług (cele analityczne)

Podstawy prawne przetwarzania danych:

  1. marketing, w tym profilowanie oraz cele analityczne – zgoda
  2. świadczenie usług drogą elektroniczną - niezbędność danych do świadczenia usługi
  3. pozostałe cele - uzasadniony interes administratora danych

Odbiorcy danych:
Administrator Danych Osobowych MODR, zaufani partnerzy

Prawa osoby, której dane dotyczą:
Prawo żądania sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych; prawo wycofania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Inne prawa osoby, której dane dotyczą

Zmiana polityki prywatności

Uwaga:

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r (RODO). Potrzebujemy Twojej zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych przechowywanych w plikach cookies. Poniżej znajdziesz pełny zakres informacji na ten temat.

Close GDPR info
Menu główne

Czosnek niedźwiedzi - zdrowotnie i kulinarnie

Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.) – gatunek rośliny z podrodziny czosnkowych z rodziny amarylkowatych. Rośnie dziko na terenie Europy oraz w Turcji i na Kaukazie, jest też uprawiany w innych regionach. W Polsce występuje na całym terenie, głównie jednak w Sudetach, Karpatach, na Pogórzu i na przyległym obszarze (Kotlina Sandomierska i wyżyny), gdzie jest dość pospolity.

Roślina osiąga wysokość 20–50 cm. Rośnie kępami, czasami tworzy duże, zwarte łany. Cała roślina wydziela charakterystyczny czosnkowy zapach, który zawdzięcza wytwarzanym w komórkach merkaptanom.

Cebula jest wąska o długości 2–6 cm, pokryta półprzezroczystą błoną, lub pozostałymi z niej wiązkami włókien. Czasem tworzą się nieliczne boczne cebulki. Łodyga prosta, pełna, trójkanciasta posiada liści do wysokości 15–50 cm. Liście są szerokie na 2–5 cm, płaskie, cienkie, o soczystozielonej barwie, zazwyczaj dwa, czasem trzy lub jeden. Ogonki są długie na 0,5–2 cm, skręcone, a ciemniejsza powierzchnia liści skierowana jest ku górze.

Czosnek niedźwiedzi to pierwsza naturalna nowalijka, która pojawia się już w marcu. Najwcześniej zauważymy ją nad rzekami i strumieniami, w dobrze naświetlonych miejscach. Lubi też jasne lasy bukowe, o lekko podmokłym podłożu. Powszechnie występuje na południu Polski, w terenach górzystych i w dolinach rzek. Jest bardzo wytrzymały na zmiany temperatury, jednak po zerwaniu należy go szybko spożyć, albo przetworzyć, ponieważ traci swoje właściwości. Jeżeli chcemy go przechować trochę dłużej, zerwany czosnek należy przetrzymywać w małej ilości wody, w miejscu o temperaturze 5-70C.

Czosnek niedźwiedzi był od niepamiętnych czasów, powszechnie spożywany w okresie przednówka w naszej strefie klimatycznej. Od wieków traktowany jak antidotum na różne dolegliwości oraz roślina dostarczająca wielu witamin. Posiada wiele właściwości odżywczych podobnych do czosnku, uznawany był za wyjątkowo skuteczny lek przeciwko przeziębieniom. Natomiast w większości krajów azjatyckich traktowany jest jako jedna z podstawowych przypraw.

W 1992 r. został ogłoszony „rośliną roku” ze względu na wspaniałe właściwości lecznicze i nadal jest bardzo popularny. Niemcy cenią sobie ten czosnek ze względu na walory zdrowotne i smakowe. W postaci świeżej, drobno pokrojony jest doskonałym dodatkiem do kanapek, zup i sałatek. Często pojawia się też w ogródkach przydomowych, bo handel oferuje jego nasiona.

Czosnek niedźwiedzi jest najbogatszą w siarkę rośliną w Europie.

Porównując, pospolity czosnek ma 1,7 g siarki aktywnej w 100 g substancji suchej, zaś niedźwiedzi aż 7,8 g.

W niedźwiedzim znajduje się 20 razy więcej adenozyny - substancji posiadającej właściwości witamin A, C, E i selenu jednocześnie. Witaminy te oraz selen należą do przeciwutleniaczy niwelujących w organizmie wolne rodniki powodujące wiele chorób m.in. nowotwory. Adenozyna wpływa też bardzo korzystnie na krążenie krwi w całym ustroju, szczególnie w obrębie serca i głowy – co warto wypróbować przy migrenie oraz szumach w uszach (Tinnitus).

Badania naukowe dowodzą, że czosnek niedźwiedzi zapobiega sklejaniu się płytek krwi, rozrzedza krew i poprawia jej cyrkulację w naczyniach krwionośnych, a ważnym aspektem jest też jego wysoki poziom żelaza, aż 30 % przewyższa czosnek pospolity. Żelazo to jest dobrze przyswajalne i nie powoduje zaburzeń żołądkowych ani zaparć, charakterystycznych w przypadku podawania żelaza w formie zastrzyków czy kapsułek.

Ponadto, stwierdzono, że zawiera takie substancje, jak flawonidy, saponiny, bogaty zestaw enzymów i aminokwasów, mangan oraz związki o działaniu antybiotycznym.

W Niemczech dziki czosnek ma zastosowanie jako środek obniżający cholesterol oraz ciśnienie krwi, w leczeniu trombozy, arteriosklerozy, migreny i tinnitusa, jako doskonały odtruwacz organizmu. Wykorzystuje się go też do regeneracji flory bakteryjnej jelit odpowiedzialnej za kondycje naszego układu odpornościowego, zwłaszcza po kuracjach antybiotykowych.

Czosnek niedźwiedzi jest jednym z najskuteczniejszych środków stosowanych w zwalczaniu drożdżaka (Candida albicans), siejącego spustoszenie w przewodzie pokarmowym i nie tylko. Dodatkowym atutem jest fakt, że spożywany w postaci suszu lub nalewki jest pozbawiony charakterystycznego zapachu. Nie trzeba się więc obawiać kontaktów z otoczeniem.

Roślina została objęta w Polsce od 2004 r. częściową ochroną gatunkową. Gatunek umieszczono na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) na obszarze Polski uznany za narażony na izolowanych stanowiskach. Głównym zagrożeniem jest nieprawidłowa gospodarka leśna: przebudowa lasów mieszanych na monokulturowe lasy iglaste oraz niszczenie jego siedlisk podczas regulacji rzek.

Zalety zdrowotne tej rośliny są niezaprzeczalne, a w związku z tym dobrze by było wprowadzić ją do naszej kuchni i powszechnego spożycia. Myślę, że ze względu na łatwe rozmnażanie przez cebulki lub nasiona w odróżnieniu od większości gatunków czosnków może rosnąć w naszych przydomowych ogródka w miejscach częściowo zacienionym lub w innej ekspozycji, nawet jako roślina ozdobna. Zarazem będzie też spełniać dwie funkcje, ozdobną i kulinarno-medyczną.

Trzeba również pamiętać o wymaganiach glebowych, ponieważ potrzebuje żyznej, próchnicznej gleby o dużej zawartości wapnia. Jest byliną i do tego całkowicie mrozoodporną.

Podsumowując: czosnek niedźwiedzi skutecznie broni przed miażdżycą i wysokim ciśnieniem, zabija także bakterie i wzmacnia odporność, daje 100% ochrony przed przeziębieniem, a 1 łyżka suszonych liści (ok. 20 g) zawiera:

  • 29 kalorii
  • cenne źródło alliny i allicyny

 

Zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na:

  • witaminę C w 10%
  • selen w 5%
  • błonnik w 3%
  • witaminę B

Krystyna Lelito, 1.2018 r.

źródło: internet